Heb jij ook al toffe melkweg foto’s voorbij zien komen?

Misschien is het moeilijk om te geloven, maar zelfs in Nederland kun je de melkweg vastleggen met je camera. Hier zitten wel een paar voorwaarden aan verbonden, maar geloof me: iedereen kan dit! 

Hieronder vertel ik je precies wat je moet doen, zodat jij de melkweg mooi kunt vastleggen. Wacht overigens niet te lang, in de zomer is hij het beste zichtbaar van begin augustus tot eind september.

Melkweg fotograferen: de voorbereiding

Ondanks dat Nederland een land is met veel lichtvervuiling, zijn er nog steeds plekken waarop de melkweg goed te fotograferen is. Met name in het Noorden van het land, zoals Aekingerzand of de Gasterse duinen. Als ik wil weten of een plek donker genoeg is, bijvoorbeeld op vakantie of gewoon in Nederland, kijk ik altijd eerst op de website: www.lightpollutionmap.info 

Hierop kun je heel duidelijk zien waar de lichtvervuiling zich bevindt. Ook zie je hier dat Nederland ontzettend “licht” is in vergelijking met sommige andere Europese landen. (Rood is meest vervuild)

Wat ik al aangaf, is dat het zo donker mogelijk moet zijn. Dit betekent ook dat de maan roet in het eten kan gooien. De maan geeft veel licht af, wat weer een nadeel kan zijn om de melkweg vast te leggen.

Check dus ook altijd of de maan weinig aanwezig is (nieuwe maan) of dat de maan al onder is, of nog op moet komen, als je gaat fotograferen.

Dit kan uiteraard op verschillende apps. Ik gebruik zelf TPE maar je kunt ook www.kalender-365.nl gebruiken. Hiermee zie je alleen niet de tijdstippen van de maanopkomst en ondergang. Hieronder zie je een voorbeeld voor de maand augustus.

Als laatste is het natuurlijk belangrijk dat het helder is. Een beetje bewolking kan nog best een leuk effect geven, maar bij teveel bewolking gaat het gewoon simpelweg niet lukken!

Melkweg fotograferen: de materialen

We onderschatten het vaak: een goed statief. Belangrijk is vooral dat je weet hoe deze werkt, ook in het donker. Voor als je een liggende foto wilt maken, maar ook voor een staande foto. Juist met de melkweg gaan we veelal staande foto’s maken (Zie foto hieronder als voorbeeld).

We gaan werken met lange sluitertijden, dus het is belangrijk dat je camera niet beweegt. Zet je camera dan ook sowieso op “timer” van 2 seconden. Werk met een afstandsbediening of gebruik een app. Ik werk zelf altijd met een timer. Heel simpel en niet teveel gedoe.

De beste resultaten krijg je met een lichtsterke lens. F2,8 of zelfs nog lager. F3,5 gaat misschien wel lukken, alleen in vergelijking met een F2,8 moet de ISO nog verder omhoog om hetzelfde resultaat te halen. Dus ook meer ruis en minder details en scherpte.

Verder is een groothoeklens handig, omdat je niet alleen de melkweg op de foto wilt zetten, maar ook misschien een voorgrond of een ander onderwerp zodat je een goede compositie krijgt. Alles onder de 28 is prima.

Ik gebruik zelf een Sigma Art 14-24 F2,8 op een fullframe camera.

Melkweg fotograferen: welke instellingen moet je gebruiken?

De diafragma zetten we helemaal open om zoveel mogelijk licht binnen te laten. Dus F2,8 of lager. 

De maximale sluitertijd berekenen we via de 400-regel. Als we namelijk een te lange sluitertijd gebruiken, worden de sterren streepjes, vanwege draaiing van de aarde en dat willen we in dit geval niet. 

De 400-regel is een rekensommetje om je maximale sluitertijd te berekenen wanneer je de sterren als puntjes wil hebben in je foto. Hierbij wordt rekening gehouden met de brandpuntsafstand van je lens en met een eventuele cropfactor van je sensor.

Maximale sluitertijd = 400 / (brandpuntafstand x cropfactor)

Voorbeeld:

Fullframe camera

Een 18 mm op een fullframe camera:

400 deel je dan door (18 x 1) = maximaal 22,2 seconden

Cropcamera

Een 18 mm op een 1.5x cropcamera:

400 deel je dan door (18 x 1.5) = maximaal 14,8 seconden

Voor de zekerheid kun je er altijd het beste iets onder zitten en het blijft natuurlijk ook gewoon uitproberen.

Bereken voor jezelf de maximale sluitertijd, zodat je weet hoe ver je kunt gaan.

Vind je bovenstaande maar lastig, experimenteer dan gewoon tussen de 13 en 20 seconden. Dan zit je meestal wel goed.

Melkweg fotograferen: scherpstellen

Het lastigste van alles is misschien wel het scherpstellen. Omdat je automatische scherpstelling niet werkt in het donker, moet je dit dus manueel doen.

Op je lens zit meestal een knop, zoals op de foto. Zit die er niet, dan moet je in het menu van je camera de scherpstelling op manueel zetten.  

Vervolgens is het het beste om op een felle ster scherp te stellen. Hoe feller de ster, hoe makkelijker je kunt zien of de ster scherp is. Door flink in te zoomen op de ster, niet met je lens, maar met de zoomknop op je camera, kun je de ster heel dichtbij halen en daardoor goed zien of de ster scherp is.

Lukt dit allemaal toch niet, zet dan je lens op oneindig. Dat is het tekentje op de foto hieronder. Dit betekent niet dat de foto dan perfect scherp is, maar het is wel een goed ijkpunt.

Nu is het alleen nog een kwestie van doen! Vind je het spannend om alleen te gaan, neem dan iemand mee. Dan is de drempel misschien ook lager om gewoon te gaan. Ik wens je veel plezier en ben ontzettend benieuwd naar de resultaten. 

Melvin Jonker