Diafragma

Het diafragma is een onderdeel van de belichtingsdriehoek.  Als je alle onderdelen van de driehoek kent en juist weet toe te passen, dan ben je in staat om manueel (M) te fotograferen. Dus dan bepaal jij het eindresultaat van je foto in plaats van je camera. In deze blog gaan we het hebben over het diafragma; wat is het en hoe stel je het in?

Het allereerste waar je mee begint is het instellen van je diafragma! Onthoud het of schrijf het op, maar dit is startpunt van het fotograferen op de M stand. Waarom?

Met je diafragma bepaal je je scherptediepte van je foto. Dus met andere woorden: met je diafragma bepaal je wat je wel en niet scherp wilt in je foto! Je diafragma word aangeduid met een F en dan een getal. Bijvoorbeeld F2.8 of F11. Zie je hem staan in je schermpje?

Hoe lager de diafragma naar de 0 staat, hoe minder ik scherp heb. Dus een mooi ezelsbruggetje dat ik zelf altijd gebruik: “hoe lager, hoe vager”

Fotografeer ik een tulp zoals hierboven en wil ik daaromheen dat het mooi wazig wordt? Dan wil ik maar 1 ding scherp en dus moet mijn diafragma in theorie naar de F1. Dat bestaat niet, dus je diafragma getal moet dan zo laag mogelijk. In theorie kunnen de duurdere zoomlenzen wat verder terug richting de 0 en de wat goedkopere zoomlenzen kunnen vaak terug tot F3.5. Verder geen probleem, alleen dan zul je zien dat het het scherp/wazig gedeelte iets minder goed te zien is. Dit is trouwens wel heel zwart wit uitgelegd, hoe verder je lens ingezoomd staat, hoe meer je dit scherptediepte effect ook kan bereiken.

Je diafragma werkt in dieptes. Als je bijvoorbeeld 2 hondjes wilt fotograferen en je hebt je diafragma op F/2.8 staan en de honden staan exact naast elkaar, dan zullen ze beide even scherp of onscherp worden. Kijk maar naar het voorbeeld.

Staan ze iets schuin achter elkaar en je stelt scherp op in dit geval het achterste hondje, dan zul je zien dat het achterste hondje dus wel scherp is, maar die ervoor niet. In dat geval moet je je diafragma getal iets omhoog zetten, dan zul je zien dat je scherpte toeneemt.

Verder is het nog zo dat hoe lager je diafragma getal staat, hoe meer licht er je lens binnenkomt en hoe hoger het getal staat, hoe minder licht er binnen komt. Ik snap dat dit wat verwarrend kan klinken, daarom hoop ik dat onderstaand plaatje iets duidelijker is. Je ziet op F/2 dat het rondje heel groot is (veel licht) en bij F/22 is het rondje heel klein (weinig licht)

Wil je nou juist alles scherp hebben in je foto, dan kun je je diafragma beter rond de F11 zetten. Waarom dan niet helemaal naar de F22 hoor ik je denken? De beste scherpte van je lens zit ergens tussen de F9 en F16. Hoger hoef je dus niet te gaan. Sterker nog, ga je nog hoger dan dat, dan kunnen met name de zijkanten van je foto juist weer wat onscherper worden. Hou voor jezelf het volgende aan:

Je wilt maar 1 ding scherp, diafragma getal zo laag mogelijk, je wilt alles scherp, diafragma tussen de F11 en F16. 

Goed, we weten nu hoe de diafragma werkt maar hoe verander je die op je camera?

Er zijn 2 manieren. Zoals ik aan het begin al vertelde is het diafragma onderdeel van de belichtingsdriehoek. Wil je alles zelf instellen, dus op de M-stand fotograferen, dan zet je je camera op de M. Bovenstaande voorbeeld is hoe de knopjes op je camera er ongeveer uitzien.

Op bijna elke camera zit een draaiwieltje, zoals je kunt zien op de foto. (oranje pijl) Hiermee pas je je sluitertijd aan. Maar hoe pas je nou je diafragma aan in de M-stand? Door het av-knopje ingedrukt te houden (rode pijl) en dan te draaien aan het draai wieltje, probeer het maar eens. Heb je dit niet op je camera? Raadpleeg dan even je handleiding van je camera.

Fotografeer je in de A of AV stand (Merk afhankelijk, maar betekent exact hetzelfde, dan hoef je alleen maar je diafragma aan te passen en doet de camera de rest voor je. Dit is een soort half automatische stand. Als je deze A of AV stand gebruikt, kun je je diafragma aanpassen door middel van het draaiwieltje.

Als het diafragma duidelijk is en deze heb je ingesteld, dan is de volgende stap het instellen van je sluitertijd. Ik hoop dat het een stukje duidelijker voor je is geworden. Als je vragen hebt, kun je deze altijd stellen in de reacties.

In deze blog leg ik alles uit over het gebruik van je sluitertijd!

Wil je graag klassikaal de baas worden over je camera? Volg dan mijn ééndaagse basiscursus fotografie, waar we theorie en praktijk gaan combineren. Klik hier voor meer informatie en om je aan te melden!